Donderdag 28 oktober waren we alweer aangekomen bij het laatste gastcollege van deze cursus die werd gegeven door Stephan Okhuijsen. Deze week stond, net als vorige week, ook in het licht van politiek en nieuwe media. Deze week ging het om privacy en surveillance, surveillance betekent dat men actief zaken in de gaten houdt volgens Okhuijsen. Hij werkt namens Bits of Freedom en blogt voor Sargasso. Voor de duidelijkheid: Bits of Freedom is een organisatie die opkomt voor de digitale burgerrechten. Met de komst van internet zijn er enorm veel nieuwe mogelijkheden gekomen en daardoor zijn er sindsdien ook meer wetten gekomen die het internet moeten ‘regelen’. Ook zijn nieuwe ID-kaart systemen tegenwoordig afhankelijk van elektronische infrastructuren.
Naast het gastcollege staat het artikel van David Lyon (2007): ‘National ID Cards: Crime-Control, Citzinship and Social Sorting’ centraal. Het vertelt voornamelijk over de ontwikkeling van de ID kaart en de rol van burgers, en wat voor gevolgen / problemen dit met zich meebrengt. Hij weergeeft ook de gevaren van het centraliseren van gegevens. Hij argumenteert dat in de 21e eeuw identificatie processen hard aan het veranderen zijn (111). Biometrics (zoals vingerafdrukken) zijn bijvoorbeeld een essentieel onderdeel geworden van ID kaarten. Sinds 9/11 heeft de angst om zich heen gegrepen. Okhuijsen en Lyon (113) halen beide 9/11 (2001) aan als belangrijk moment waarna er veel veranderde op gebied van privacy, het plaatste bijvoorbeeld nieuwe ID kaarten op een van de bovenste plaatsen op de nationale agenda’s.
Het laatste decennium slaan de overheid en bedrijven ook steeds meer gegevens op van de burgers. Dat dit zo is weten veel mensen, maar niet in wat voor enorme proporties dit gebeurt. We worden ieder moment geobserveerd, bekeken en geanalyseerd door overheid en bedrijven op ons werk én in ons privéleven. Een Europese maatregel na 2001 zegt bijvoorbeeld dat alle verkeersgegevens van alle burgers een jaar lang opgeslagen mogen worden: wie je belt, hoelang je belt, waar je belt, welke websites je bezoekt, met wie je email etc. Lyon (114) argumenteert ook dat nieuwe ID- kaarten de consument en globale condities weerspiegelen.
Het AIVD heeft het recht om alle gegevens op ieder moment op te vragen bij instanties en bedrijven die over gegevens beschikken van burgers, zoals providers. Maar waarom gebeurt dit? Het gebeurt om de criminaliteit, terrorisme en fraude te bestrijden, de immigratie te controleren en bedrijven gebruiken gegevens van burgers om marketing redenen. Bedrijven kijken naar wat de consument hun interesse is, hun uitgave patronen, reisgegevens, hoe ze reageren op nieuwe producten, advertenties en prijzen. We accepteren dit omdat het criminaliteit bestrijdt, toch? Okhuijsen stelt namelijk dat er ook problemen zijn, zoals false positives, scope creep, mensen in de gaten houden omdat ze voldoen aan een bepaald statistisch profiel etc. Vooral bij de effectiviteit van bijvoorbeeld camera’s heeft Okhuijsen zijn twijfels. Deze camera’s zijn geplaatst om de overlast/ criminaliteit te verminderen, maar uit onderzoek blijkt dat de camera’s dit helemaal niet doen. Veel middelen heiligen de doelen niet. Ook is het een probleem dat al deze gegevens van ons, de burger, misbruikt kunnen worden door kwaadwilligen.
Ook Hugo Metsers vraagt zich in het filmpje Privacy Matters (2008) af: “Is het efficiënt om alle handelingen op internet van elke gebruiker op te slaan om een handjevol criminelen te pakken? Bereiken we met al deze regels het beoogde resultaat?”
Stephan Okhuijsen gaf als ‘raad’ mee dat burgers kritisch moeten blijven, ze moeten kritische vragen stellen bij deze privacy, bewust blijven van wat er gebeurt. Ook Hugo Metsers zegt in het filmpje: “Gebruik je democratisch recht om kritisch te blijven richting de overheid en ga de discussie aan met hen die de overheid vertegenwoordigen. Onderneem actie, stel vragen, blijf bewust.”
Het debat over privacy is nog niet helemaal op gang gekomen, maar dat gaat gebeuren in de toekomst. Hopelijk mondt dit debat niet uit in een ons (burgers) versus hen (overheid/ bedrijven) debat.
Bronnen:
Lyon, David. “National ID Cards: Crime-Control Citizenship and Social Sorting.” (2007): 111-118.
Metsers, Hugo. “Privacy Matters.” (2008)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten